อัมพวา...เวนิสแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

เชื่อว่าหลายคนคงคิดเหมือนผมเมื่อรู้สึกถึงความร้อนที่มาสัมผัสผิวกายเมื่อยามฝนทิ้งช่วง ก็หันหน้าหาทะเลที่ใกล้ตัวที่สุดเพื่อได้คลายร้อนลงบ้าง แต่ในความเป็นจริงผมคิดว่าไม่จำเป็นเสมอไปถ้าอยากจะเปลี่ยนบรรยากาศก็สามารถเดินทางไปเยือนป่าเขาในช่วงนี้ได้เช่นกัน จะได้พบกับความเขียวขจีของแมกไม้ ทำให้คลายร้อนลงได้มากทีเดียว หรือแม้แต่การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ก็มีที่เที่ยวหลายแห่งที่น่าสนใจที่มีสายน้ำเป็นเพื่อนช่วยคลายร้อน แต่ที่ผมกำลังจะนำเสนอในบันทึกการเดินทางครั้งนี้คือ ตำนานแห่งเวนิสภาคตะวันออกที่ผู้คนกล่าวขาน จะเป็นจริงมากน้อยเพียงใดลองติดตามไปเยือนถิ่นแม่กลองและอัมพวาด้วยกันครับว่า สิ่งที่ผู้คนกล่าวขานนั้นสืบเนื่องมาจากสภาพทางภูมิศาสตร์หรือจากตัวตนและความเป็นมาของถิ่นแม่กลองแห่งนี้...

 อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงครามหรือที่ผู้คนเรียกขานเมืองแม่กลอง เมืองเล็กที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง แต่กลับยิ่งใหญ่ด้วยมนต์เสน่ห์อันน่าหลงใหล นำพานักเดินทางมากมายจากทุกสารทิศให้มาเยือน ติดอันดับต้นๆของประเทศ มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจดึงดูดผู้คนให้มาสัมผัสหลายแห่ง 

ตลาดน้ำอัมพวาและเมืองแม่กลองเป็นสิ่งที่อยู่คู่กันมาช้านานและด้วยสมบูรณ์ของทรัพยากร ประกอบกับที่ตั้งอยู่ชายทะเล มีแม่น้ำลำคลองหลายสายเชื่อมโยงเป็นโครงข่ายลำน้ำเข้าถึงในทุกพื้นที่ ทำให้ตำนานที่อยู่คู่เมืองแม่กลองแห่งนี้ถูกขนานนามว่าเป็น “เวนิสแห่งภาคตะวันออก”  แห่งสุดท้ายที่ยังหลงเหลืออยู่

ในอดีตชุมชนอัมพวาเป็นชุมชนริมน้ำที่ทำสวนไม้ผลและปลูกพืชผักขนาดเล็ก

ภาพบ้านเรือนปลูกขนานไปตามแนวคลองเป็นภาพที่มีมาช้านาน สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา

หากแต่ในวันวานอัมพวาเป็นศูนย์กลางการค้าขายทางน้ำที่คับคั่ง เพียงแต่ในอดีตวิถีเหล่านั้นอยู่บนพื้นฐานชีวิตความเป็นอยู่จริงของผู้คน มิได้อยู่บนฐานของการท่องเที่ยวดังเช่นในปัจจุบัน

ผลพวงจากงานอนุรักษ์ ภาพบ้านเรือนไม้ที่ขนานไปตามริมสองฝั่งคลอง ควบคู่ไปกับการค้าขาย และการใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายก็กลับมาให้เห็นอีกคราหนึ่ง จะต่างกันก็เพียงแต่เป็นวีถีที่อยู่บนพื้นฐานของการท่องเที่ยวมิใช่วิถีที่แท้จริงของผู้คนในอดีตเท่านั้นเอง

สิ่งเหล่านี้คือการฟื้นฟูเศรษฐกิจพื้นฐานระดับชุมชน สร้างรายได้ให้ชาวอัมพวาให้สามารถยืนอยู่บนฐานรากเหง้าของตัวเอง

ทั้งนี้จากผลสำเร็จจากการโครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม พื้นที่ชุมชนริมคลองอัมพวา ทำให้ชุมชนได้รับรางวัลอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภาคพื้นเอเชีย-แปซิฟิค จากองศ์การยูเนสโก