อุทยานแห่งชาติสาละวิน

ข้อมูลทั่วไป
อุทยานแห่งชาติสาละวิน มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอสบเมย อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาสูงสลับกับที่ราบริมฝั่งน้ำซึ่งปกคลุมไปด้วยป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง และมีสภาพป่าไม้ที่สมบูรณ์ธรรมชาติ ทิวทัศน์และลักษณะทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่ง เช่น แม่น้ำสาละวิน มีเนื้อที่ประมาณ 450,950 ไร่ หรือ 721.52 ตารางกิโลเมตร 

กรมป่าไม้ได้พิจารณาเห็นว่า พื้นที่ป่าบริเวณลำน้ำสาละวิน (ตั้งแต่ใต้ห้วยแม่สามแลบไปจังหวัดแม่ฮ่องสอน) ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าสาละวินและป่าแม่ยวมฝั่งขวา ในท้องที่อำเภอแม่สะเรียม และอำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีสภาพป่าที่สมบูรณ์และสวยงามเหมาะที่จะประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ดังนั้นเพื่อให้ได้ทราบข้อมูลรายละเอียดเพิ่มเติมของ สภาพพื้นที่จึงให้ นายอัมพร ปานมงคล นักวิชาการป่าไม้ 4 ปฏิบัติงานประจำอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จังหวัดเชียงใหม่ ไปดำเนินการสำรวจเบื้องต้น ตามคำสั่งกรมป่าไม้ที่ 504/2532 ลงวันที่ 28 มีนาคม 2532 สำรวจพื้นที่ป่าบริเวณดังกล่าวและบริเวณใกล้เคียง พื้นที่ที่สำรวจและเห็นควรจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ เป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยวมฝั่งขวาและป่าสาละวิน ในท้องที่ตำบลแม่ลาหลวง ตำบลแม่ลาน้อย ตำบลท่าผาปุ้บ อำเภอแม่ลาน้อย ตำบลแม่คง ตำบลบ้านกวด ตำบลแม่ยวม ตำบลสบเมย อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื้อที่ประมาณ 1,013 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 632,125 ไร่ เป็นอุทยานแห่งชาติ 

ด้านธรรมชาติที่สวยงาม
 

• ป่าต้นสักใหญ่ หน่วยพิทักษ์อุทยานที่ สว.3 (ห้วยบง) 

ต้นสักใหญ่อันดับ 2 ของประเทศ มีขนาดความโต 840 ซม.รองจาก ต้นสักใหญ่ที่วนอทยานสักใหญ่ ที่ จ.อุตรดิตถ์ ใกล้เคียงกันมีน้ำตกห้วยบง เป็นน้ำตกขนาดเล็กมีจำนวน 3 ชั้น และเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติป่าต้นสักใหญ่ ระยะทาง 3 กม.สามารถเดินชมธรรมชาติได้ และมีจุดชมวิวอยู่ระหว่างเส้นทางศึกษาธรรมชาติ สามารถมองเห็นทิวทัศน์โดยรอบของ อ.แม่สะเรียงได้

• แม่น้ำสาละวิน 

แม่น้ำสาละวินหรือที่ชาวแม่ฮ่องสอนเรียกว่า "แม่น้ำคง" เป็นแม่น้ำสายใหญ่ที่มีต้นน้ำมาจากที่ราบสูงธิเบต ซึ่งมีความสูงถึง 8,000 เมตร จากระดับน้ำทะเล แม่น้ำไหลมาจากทางใต้ผ่านธิเบต จีน พม่า จนมาเป็นเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างไทย-พม่า ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน แล้วจึงไหลผ่านอำเภอแม่ลาน้อย อำเภอแม่สะเรียง และอำเภอสบเมย ก่อนที่จะไหลเข้าไปในเขตพม่าอีกครั้งหนึ่ง รวมความยาวที่กั้นพรมแดนไทยเป็นระยะทางทั้งสิ้น 120 กิโลเมตร ในฤดูร้อนหิมะบนภูเขาบริเวณที่ราบสูงของธิเบตจะละลายลงสู่แม่น้ำ ทำให้น้ำในแม่น้ำใสสะอาดกว่าฤดูอื่น ในฤดูหนาวมีสายหมอกปกคลุมตลอดลำน้ำซึ่งไหลผ่านกลางป่าผลัดใบที่เริ่มเปลี่ยนสี นอกจากนี้ในช่วงฤดูหนาวและฤดูร้อนระดับน้ำจะลดต่ำมองเห็นหาดทรายขาวละเอียดทั้งสองฝั่งสลับกับโขดหินใหญ่ นักท่องเที่ยวนิยมมากางเต็นท์พักแรมบนหาดทรายริมน้ำ หรือนั่งเรือชมความงามของลำน้ำและทิวทัศน์ธรรมชาติริมสองฝั่งน้ำ  กางเต็นท์นอนริมแม่น้ำสาละวิน ผู้สนใจสามารถมากางเต็นท์นอนได้ที่บ้านท่าตาฝั่ง ซึ่งเป็นหมู่บ้านริมแม่น้ำสาละวินที่มีหาดทรายสวยงาม ยาวประมาณ 200 เมตร พื้นที่ประมาณ 20 ไร่ อยู่ห่างจากอำเภอแม่สะเรียงเพียง 8 กิโลเมตร แล้วเข้าทางแยกขวามือไปตามทางลูกรังอีก 4 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติ จากนั้นไปตามทางลูกรังที่ใช้ได้เฉพาะฤดูแล้งอีกประมาณ 40 กิโลเมตร จะถึงบ้านท่าตาฝั่ง

• ล่องแม่น้ำสาละวิน 

ในหน้าแล้งระดับน้ำของแม่น้ำสาละวินจะลดต่ำจนหาดทรายและโขดหิน โผล่พ้นน้ำขึ้นมา ผู้สนใจนิยมนั่งเรือหางยาวของชาวบ้านที่บ้านแม่สามแลบซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำสาละวิน เพื่อล่องไปตามลำน้ำ โดยมี 2 เส้นทางให้เที่ยวชม
    เส้นทางที่หนึ่ง มีจุดหมายที่สบเมย ซึ่งเป็นบริเวณที่แม่น้ำเมยมาบรรจบแม่น้ำสาละวิน ใช้เวลาเดินทางไป-กลับประมาณ 1 ชั่วโมง
    เส้นทางที่สอง บ้านซิมูท่า-บ้านแม่ปอ-บ้านท่าตาฝั่ง ใช้เวลาไป-กลับประมาณ 1 ชั่วโมง เช่นกัน 

บ้านแม่สามแลบอยู่ทางด้านทิศใต้ของบ้านท่าตาฝั่ง ห่างจาก อำเภอแม่สะเรียงไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1194 ประมาณ 47 กิโลเมตร เส้นทางบางช่วงขึ้นเขาสูงชัน และคดเคี้ยว จนกระทั่งถึงทางแยกไปบ้านแม่สามแลบ เลี้ยวขวาเลียบลำน้ำไปอีก 2 กิโลเมตร