อุทยานแห่งชาติแม่ปิง

ข้อมูลทั่วไป

อุทยานแห่งชาติแม่ปิง มีพื้นที่ครอบคลุมอำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน และอำเภอสามเงา จังหวัดตาก เป็นป่าที่อุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้และสัตว์ป่า มีทิวเขาทอดยาวเหยียดสลับซับซ้อน ลำห้วยน้อยใหญ่หลายสิบสาขาไหลผ่านที่สำคัญคือ ลำห้วยแม่หาด ลำห้วยแม่ก้อและทิวทัศน์ธรรมชาติที่สวยงามโดยเฉพาะพื้นที่ป่าตั้งอยู่ทางฝั่งซ้ายของลำน้ำปิงตอนเหนือของอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล มีเนื้อที่ประมาณ 627,346 ไร่ หรือ 1,003.7536 ตารางกิโลเมตร 

เนื่องจากคณะกรรมการส่งเสริมการท่องเที่ยวสภาจังหวัดลำพูน ได้มีมติในการประชุมเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2521 เสนอแนะให้จังหวัดลำพูน จัดตั้งวนอุทยานขึ้นครอบคลุมบริเวณจุดท่องเที่ยวต่างๆ ในป่าสงวนแห่งชาติแม่หาด-ป่าแม่ก้อ ท้องที่อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เพื่อจะได้เข้าไปควบคุมและจัดระเบียบกิจกรรมการพักผ่อนหย่อนใจของประชาชนในพื้นที่ให้เหมาะสมยิ่งขึ้น ซึ่งทางสำนักงานป่าไม้เขตเชียงใหม่ได้ให้ นายเฉลียว นิ่มนวล ไปสำรวจพื้นที่และมีความเห็นควรจัดเป็นวนอุทยานขึ้น จึงรายงานให้กรมป่าไม้ดำเนินการ ประกอบกับทางจังหวัดลำพูนได้เสนอให้กรมป่าไม้จัดพื้นที่ป่าแม่หาด-แม่ก้อเป็นแหล่งสงวนพันธุ์สัตว์ป่าหรืออุทยานแห่งชาติเช่นกัน ตามรายงานการสำรวจของ นายจีรเดช บารมี เจ้าพนักงานป่าไม้ 3 ประจำอำเภอลี้ ดังนั้นในเดือนธันวาคม 2522 กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ จึงได้มีคำสั่ง ที่ 2294/2522 ให้ นายสัมพันธ์ มิเดหวัน เจ้าพนักงานป่าไม้ 3 ไปทำการสำรวจอีกครั้งหนึ่ง ปรากฏว่า พื้นที่ป่าแม่หาด-แม่ก้อ เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน สภาพป่าสมบูรณ์ดี มีทิวทัศน์สวยงามดีและมีเอกลักษณ์ทางธรรมชาติ ที่สำคัญหลายแห่ง เช่น น้ำตกก้อหลวง ทุ่งหญ้า มีสัตว์ป่าชุกชุม เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ตามหนังสือรายงานการสำรวจ ที่ กส 0708(มก)/51 ลงวันที่ 17 มิถุนายน 2523 

กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ได้นำเสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ซึ่งได้มีมติในการประชุมครั้งที่ 2/2523 เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2523 ให้กำหนดพื้นที่ป่าดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยมีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าแม่หาดและป่าแม่ก้อ ในท้องที่ตำบลดอยเต่า ตำบลโป่งทุ่ง อำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ ตำบลแม่ลาน ตำบลก้อ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน และตำบลบ้านนา ตำบลยกกระบัตร อำเภอสามเงา จังหวัดตาก เนื้อที่ประมาณ 626,875 ไร่ หรือ 1,003 ตารางกิโลเมตร ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2524 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 98 ตอนที่ 115 ลงวันที่ 13 กรกฎาคม 2524 เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 32 ของประเทศ 

อนึ่งในระหว่างดำเนินการจัดตั้งได้ใช้ชื่อว่า อุทยานแห่งชาติแม่หาด-แม่ก้อ ต่อมาเมื่อ ได้มีประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว กรมป่าไม้จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น อุทยานแห่งชาติแม่ปิง เพราะแนวเขตอุทยานแห่งชาติซีกซ้ายทั้งหมดครอบคลุมลำน้ำแม่ปิง ซึ่งเป็นเส้นน้ำสายใหญ่ และมีธรรมชาติที่สวยงาม เป็นจุดเด่นที่สำคัญของอุทยานแห่งชาติ 

ต่อมาได้มีการขยายเขตอุทยานแห่งชาติให้ครอบคลุมทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1087 ในท้องที่ตำบลแม่ลาน และตำบลก้อ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ระยะทาง 14.198 กิโลเมตร เนื้อที่ประมาณ 471 ไร่ หรือ 0.7536 ตารางกิโลเมตร เพื่อให้สามารถควบคุม ป้องกัน และปราบปรามการลัดลอบตัดไม้ทำลายป่า ล่าสัตว์ และเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในอุทยานแห่งชาติ โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 111 ตอนที่ 59 ก ลงวันที่ 21 ธันวาคม 2537

ด้านท่องเที่ยวผจญภัย

• เส้นทางเดินป่าระยะไกล ทุ่งกิ๊ก - น้ำตกก้อน้อย - น้ำตกก้อหลวง 

ทุ่งกิ๊ก - น้ำตกก้อน้อย - น้ำตกก้อหลวง มีความยาวประมาณ 16 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทาง 2 วัน ต้องพักค้างแรม 1 คืน นักท่องเที่ยวสามารถพักค้างแรมและชมน้ำตกก้อน้อย จุดชมวิวตำบลก้อได้ มีลักษณะเด่นในเรื่องของสังคมทุ่งหญ้า สังคมป่าเต็งรัง ป่าสัก และ ต้นน้ำลำธารของห้วยแม่ก้อ

• เส้นทางเดินป่าระยะไกล น้ำตกก้อน้อย - ป่าสนพระบาทยางวี - จุดชมวิวแม่น้ำปิง 

น้ำตกก้อน้อย - ป่าสนพระบาทยางวี - จุดชมวิวแม่น้ำปิง มีระยะทางไปกลับประมาณ 14 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 5 ชั่วโมง โดยเริ่มเดินจากน้ำตกก้อน้อย ไปสิ้นสุดที่จุดชมวิวแม่น้ำปิง แล้วเดินกลับมาพักค้างแรมที่น้ำตกก้อน้อย 1 คืน จากนั้นสามารถเลือกเส้นทางเดินกลับระหว่างทุ่งกิ๊ก หรือน้ำตกก้อหลวงในวันต่อไป มีลักษณะเด่นในเรื่อง สังคมป่าเต็งรังที่มีไม้พลวงเป็นไม้เด่น ป่าสนสองใบผสมป่าเต็งรัง ดอกไม้ป่า จุดชมวิวแม่น้ำปิง

• เส้นทางเดินป่าระยะไกล น้ำตกก้อน้อย - ป่าสนพระบาทยางวี - ถ้ำยางวี 

น้ำตกก้อน้อย - ป่าสนพระบาทยางวี - ถ้ำยางวี มีระยะทางไปกลับประมาณ 20 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 7 ชั่วโมง โดยเริ่มเดินจากน้ำตกก้อน้อย ไปสิ้นสุดที่ถ้ำยางวี และเดินกลับมาพักค้างแรมที่นำตกก้อน้อย 1 คืน จากนั้นสามารถเลือกเส้นทางเดินกลับระหว่างทุ่งกิ๊ก หรือน้ำตกก้อหลวง มีลักษณะเด่นในเรื่อง สังคมป่าเต็งรังที่มีไม้พลวงเป็นไม้เด่น สังคมป่าป่าสนสองใบผสมป่าเต็งรัง ดอกไม้ป่า และถ้ำยางวี
 
ด้านธรรมชาติที่สวยงาม

• แก่งก้อ 

เป็นชื่อเรียกของ แก่งหิน จุดหนึ่งใน 32 แก่งหินของแม่น้ำปิง ก่อนการสร้างเขื่อนภูมิพล ซึ่งในสมัยก่อนแม่น้ำปิงถูกใช้เป็นเส้นทางคมนาคมสายหลักระหว่างผู้คนในภาค กลางและ ภาคเหนือใน จังหวัด ลำพูน เชียงใหม่ ปัจจุบันแก่งก้อกลายเป็นเวิ้งน้ำขนาดใหญ่ ที่เกิดจาก ลำห้วยแม่ก้อไหลมาบรรจบกับแม่น้ำปิง โดยมีระดับน้ำที่สูงขึ้นมาจากเดิมมากหลังจากการ สร้างเขื่อน แก่งก้อมีทัศนียภาพที่สวยงาม เป็นที่นิยมในหมู่นักท่องเที่ยว แก่งก้อยังเป็นจุด ครึ่งทางของการสัญจรทางน้ำระหว่างเขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก และอ่างเก็บน้ำดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่ ปัจจุบันแก่งก้อกลายเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวทางน้ำของอุทยานแห่งชาติ -แม่ปิง ซึ่งรองรับการทำกิจกรรมทางน้ำต่าง ๆ เช่น การนั่งเรือชมทิวทัศน์สองฝากฝั่งแม่น้ำปิง 

การลากเรือนแพไปตามลำน้ำ เล่นน้ำ ตกปลา ปีนหน้าผาริมน้ำปิง และยังสามารถเดินทางไปท่องเที่ยวใน จุดท่องเที่ยวอื่น ๆ ในแม่น้ำปิงได้อีก เช่น โรงเรียนเรือนแพ อุ้มปาด ถ้ำช้างร้อง วัดพระธาตุแก่งสร้อย พระบาทท่าฮ้าว ถ้ำโยคี พระบาทบ่อลม พระบาทเขาหนาม เขื่อนภูมิพล น้ำตกอุมแป และอ่างเก็บน้ำดอยเต่าเป็นต้น แก่งก้ออยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่ปิงประมาณ 23 กิโลเมตร รถยนต์สามารถเดินทางได้สะดวก และสามารถเดินทางมาท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี 

• จุดชมค้างคาวถ้ำฮ่อมแสน 

จุดชมค้างคาวถ้ำ ฮ่อมแสน อยู่ห่างจากแก่งก้อไปทางทิศเหนือประมาณ 7 กิโลเมตร เป็นจุดที่สามารถชมฝูงค้างคาวนับล้านตัวของถ้ำฮ่อมแสนบนหน้าผาสูงออกหากินใน ตอนพลบค่ำของทุกวัน นักท่องเที่ยวสามารถชมค้างคาวได้โดยการจอดเรืออยู่ในแม่น้ำปิง

• ถ้ำช้างร้อง 

ถ้ำช้างร้อง อยู่ห่างจากแก่งก้อไปทางทิศใต้ ประมาณ 25 กิโลเมตร เป็นถ้ำขนาดเล็ก ริมแม่น้ำปิง ภายในมีโบราณวัตถุในอดีตปรากฏหลักฐานต่าง ๆ ให้เห็นจนถึงปัจจุบัน

• ถ้ำยางวี 

เป็นถ้ำหินปูนขนาด กลางภายในมีหินงอกหินย้อยสวยงาม เมื่อกระทบกับแสงไฟจะส่องแสง เป็นประกายสวยงาม บรรยากาศภายในสดชื่นเย็นสบาย สามารถเดินทางเข้าถึงโดย การเดินเท้า และจักรยานเสือภูเขา อยู่ห่างจากทุ่งกิ๊กประมาณ 18 กิโลเมตร

• ทุ่งกิ๊ก 

อยู่ห่างจากที่ทำ การอุทยานแห่งชาติ 14 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นทุ่งหญ้าธรรมชาติกว้างใหญ่ซึ่งอยู่ท่ามกลางป่าเต็งรังและป่า เบญจพรรณ อยู่ด้านทิศตะวันออกของอุทยานแห่งชาติ ภูมิประเทศเป็นที่ราบเนินเขาปกคลุมด้วยทุ่งหญ้าสลับป่าเต็งรัง มีทิวทัศน์ธรรมชาติที่สวยงาม เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าจำพวก เก้ง หมูป่า กระต่ายป่า ไก่ป่า และนกชนิดต่างๆ มากมาย ในช่วงฤดูแล้งดอกไม้ป่าหลายชนิดจะพากันบานเต็มทุ่งกิ๊ก สวยงามน่าชมมาก 

บริเวณทุ่งกิ๊กนี้เหมาะสำหรับผู้ที่รักธรรมชาติ ชื่นชอบกิจกรรมดูนก ซึ่งมีนกที่พบเห็นได้ง่าย เช่น นกหัวขวานสามนิ้วหลังทอง นกหัวขวานเขียวป่าไผ่ นกกระทาทุ่ง ฯลฯ จากบริเวณทุ่งกิ๊กเข้าไปอีก 9 กิโลเมตร จะพบน้ำตกก้อน้อย ซึ่งเป็นสถานที่อีกแห่งหนึ่งที่เหมาะสำหรับการพักผ่อน ระหว่างทางจะพบกับดงเถาวัลย์ที่สวยงาม

• น้ำตกก้อน้อย 

น้ำตกก้อน้อย มีทั้งหมด 7 ชั้น เป็นน้ำตกที่อยู่กลางป่าลึก สายของน้ำตกเกิดจากลำห้วยแม่ก้อน้อย ที่ผ่านป่าสนพระบาทยางวี ไหลลงสู่หุบเขาสูงชั้นทำให้เกิดเป็นชั้นน้ำตกขนาดใหญ่ บางชั้นมีความสูงกว่า 100 เมตร บริเวณดังกล่าวยังมีจุดที่สามารถชมวิวทิวทัศน์เบื้องล่าง คือหมู่บ้านตำบลก้อ และอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพลบริเวณห้วยแม่ก้อได้ในระยะไกล และในช่วงฤดูหนาว สามารถชมทะเลหมอกบริเวณดังกล่าวได้อีกด้วย น้ำตกก้อน้อยสามารถเดินทางเข้าถึง โดยการเดินเท้า และจักรยานเสือภูเขาเท่านั้น อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่ปิง ประมาณ 23 กิโลเมตร ใช้เส้นทางผ่านจากทุ่งกิ๊กก่อนเข้าถึงน้ำตกก้อน้อย

• น้ำตกก้อหลวง 

อยู่ห่างจากที่ทำ การอุทยานแห่งชาติประมาณ 22 กิโลเมตร รถยนต์สามารถเข้าไปถึง เป็นน้ำตกที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักอย่างดีของชาวจังหวัดลำพูนและจังหวัด ใกล้เคียง น้ำตกก้อหลวงเป็นน้ำตกหินปูนที่เกิดจากลำน้ำในห้วยแม่ก้อ ไหลผ่านหินดินดานเทาดำและหินทรายของหน้าผาที่มีความสูงต่างระดับกันลดหลั่น กันลงมามีทั้งหมด 7 ชั้น เนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีหินปูนและมีน้ำไหลตลอดปี จึงทำให้บริเวณน้ำตกมีหินงอกหินย้อยมากมาย และมีความสวยงามตามธรรมชาติ บริเวณน้ำตกยังมีแอ่งน้ำขนาดใหญ่ที่สะอาดไม่มีสิ่งใดรบกวน ทำให้มีปลาชนิดต่างๆ อาศัยอยู่มากมาย

• น้ำตกแม่ดูด 

น้ำตกแม่ดูด เป็นน้ำตกที่อยู่ในท้องที่ตำบลยกกระบัตร อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีทั้งหมด 5 ชั้น บนตัวน้ำตกสามารถใช้เป็นจุดชมวิว พื้นที่หมู่บ้านเบื้องล่างได้อีกด้วย อยู่ห่างจากที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติแม่ปิง ที่ มป. 11 (ดอยขุนเม่น) ประมาณ 2 กิโลเมตร

• ป่าสนพระบาทยางวี 

ป่าสนพระบาทยางวี เป็นสภาพผืนป่าสนสองใบผสมป่าพลวง มีเนื้อที่ขนาดใหญ่ อยู่บนที่ราบสูง มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 750 – 900 เมตรในพื้นที่ป่าใจกลางอุทยานแห่งชาติ สภาพป่ายังคงความอุดมสมบูรณ์อยู่มาก บริเวณป่าสนพระบาทยางวียังมีรอยพระบาทยางวี ซึ่งชาวบ้านตำบลก้อมีความเชื่อว่าเป็นรอยพระพุทธบาท ดังนั้นจึงมีประเพณี ที่ชาวบ้านตำบลก้อ เดินทางจากหมู่บ้านทำการบวงสรวง สักการะรอยพระบาทดังกล่าว เป็นประจำทุกปี นักท่องเที่ยวสามารถเข้าถึงได้โดยการเดินเท้าหรือใช้จักรยานเสือภูเขา ป่าสนพระบาทยางวีอยู่ห่างจากทุ่งกิ๊ก ประมาณ 14 กิโลเมตร

• ผาแมว 

เป็นผาสูงชันริมแม่น้ำปิงบรรยากาศสงบร่มรื่น เป็นจุดชมทิวทัศน์ที่ดีอีกจุดหนึ่ง เหมาะสำหรับกิจกรรมไต่หน้าผา

• อุ้มปาด - โรงเรียนเรือนแพ - เกาะคู่สร้างคู่สม 

อุ้มปาด - โรงเรียนเรือนแพ - เกาะคู่สร้างคู่สม อยู่ห่างจากแก่งก้อไปทางทิศใต้ ประมาณ 10 กิโลเมตร เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติแม่ปิง ที่ มป.10 (อุ้มปาด) สามารถใช้เป็น ที่พักค้างแรม และจุดแวะพักผ่อนชมวิว โดยเฉพาะการชมพระอาทิตย์ตก ตรงข้ามกับหน่วยพิทักษ์ฯ อุ้มปาด อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของโรงเรียนเรือนแพ ซึ่งเป็นโรงเรียนสาขาหนึ่งของโรงเรียนบ้านก้อจัดสรร เปิดบริการการเรียนการสอนให้กับบุตรหลานของครอบครัวชาวเรือนแพประมงที่อาศัย อยู่ในลำน้ำปิง มีอาคารเรียนและที่พักนอนเป็นเรือนแพที่ลอยอยู่ในน้ำระหว่างโรงเรียนเรือนแพ กับหน่วยพิทักษ์ฯ อุ้มปาด นอกจากนี้ยังมีเกาะคู่สร้างคู่สมอยู่ระหว่างกลาง เกิดจากระดับน้ำของเขื่อนภูมิพลที่ ท่วมสูงขึ้นทำให้ผืนแผ่นดินกลายเป็นเกาะกลางน้ำมีทัศนียภาพที่สวยงาม

• เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ จุดชมวิวผาตูบ 

เส้นทางเดินศึกษา ธรรมชาติจุดชมวิวผาตูบ มีความยาวประมาณ 1,135 เมตร อยู่บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่ปิง ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง มีลักษณะเด่นในเรื่องของสังคมป่าเต็งรัง สังคมป่าไผ่ สังคมป่าเบญจพรรณ สังคมป่าดิบแล้งริมลำห้วย ลักษณะของหน้าผาหิน พืชพรรณไม้ กล้วยไม้ที่เกาะอาศัยตามหน้าผา และจุดชมวิวผืนป่าบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่ปิง

• เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ทุ่งกิ๊กแดนมหัศจรรย์ 

เส้นทางเดินศึกษา ธรรมชาติ ทุ่งกิ๊กแดนมหัศจรรย์ มีระยะทางประมาณ 2,000 เมตร ใช้เวลาเดินประมาณ 1 ชั่วโมง มีลักษณะเด่นในเรื่องของสังคมทุ่งหญ้า สังคมป่าเต็งรัง พรมแดนป่า และจุดชมวิวทุ่งกิ๊ก