อุทยานแห่งชาติแม่ฝาง

ข้อมูลทั่วไป
อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก เปิดให้ขึ้นดอยผ้าห่มปกได้แล้ว โดยต้องขึ้นดอยก่อน 15.30 น. ต้องใช้รถบิ๊กอัพ รถกระบะ เท่านั้น ห้ามรถเก๋ง รถตู้ รถบัส ขึ้นดอย เพราะยังเป็นทางลูกรัง ถ้าไม่มีรถขึ้นดอยสามารถติดต่อรถให้บริการ 1,800 บาท/8 คน (ค้างคืน) ได้ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวค่ะ และห้ามก่อกองไฟบนสนามหญ้า โดยเรามีเตาถ่านให้เช่า สำหรับบ้านพักจะมีเฉพาะที่น้ำพุร้อนฝาง (ที่ทำการอุทยานฯ) เท่านั้น! บนดอยผ้าห่มปกจะมีเฉพาะลานกางเต็นท์ สำหรับที่ทำการอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก (น้ำพุร้อนฝาง) สามารถใช้บริการอาบ-อบน้ำแร่ และนวดแผนไทย เพื่อสุขภาพได้ทุกวัน เปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 07.30 น.-19.00 น.

ด้านท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ   

• โป่งน้ำร้อนฝาง 

เป็นบ่อน้ำร้อนธรรมชาติเกิดจากความร้อนใต้ดิน มีไอร้อนคุกรุ่นอยู่ตลอดเวลา อุณหภูมิของน้ำประมาณ 40-88 องศาเซสเซียล มีจำนวนมากมายหลายบ่อในพื้นที่ประมาณ 10 ไร่ (บ่อใหญ่มีไอน้ำร้อนพุ่งขึ้นสูงถึง 40-50 เมตร) อุทยานแห่งชาติได้จัดบริการห้องอาบน้ำแร่และอบไอน้ำ บ่อน้ำร้อนจะอยู่ก่อนถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติเล็กน้อย และทางอุทยานแห่งชาติได้จัดให้มีเส้นทางศึกษาธรรมชาติขึ้นเขาผ่าป่าเบญจพรรณมาถึงบ่อน้ำร้อน ระยะทางประมาณ 1.2 กิโลเมตร

• เส้นทางปั่นจักรยานเสือภูเขา 

อุทยานแห่งชาติแม่ฝางได้จัดทำเส้นทางจักรยานเสือภูเขาขึ้น 2 เส้นทาง คือ เส้นทางถ้ำห้วยบอน – ผาหลวง – กิ่วลม และเส้นทางผาหลวง – โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ – น้ำตกนามะอื้น เพื่อนำนักท่องเที่ยวที่ชอบการออกกำลังกายและชอบความท้าทาย เข้าไปสัมผัสกับธรรมชาติและความสมบูรณ์ของป่า

ด้านธรรมชาติที่สวยงาม

• โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปก 

เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดยพื้นที่โครงการฯเป็นที่อยู่อาศัย และทำกินของชาวเขา 4 เผ่า ได้แก่ มูเซอ กระเหรี่ยง อาข่า และลีซอ นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ประเพณี วัฒนธรรมของแต่ละชนเผ่า ชมแปลงเกษตรกรรมไม้ผล ไม้ดอกประดับ และพืชผักเมืองหนาว นาข้าวขั้นบันได เลือกซื้อของที่ระลึกจากชนเผ่า เช่น เครื่องเงิน เครื่องจักสาน ผ้าทอ งานแกะสลักไม้ พักผ่อนหย่อนใจด้วยการกางเต๊นท์พักแรมบริเวณลานกางเต๊นท์ระดับความสูง 1,610 เมตร จากระดับน้ำทะเล อีกทั้งสามารถนอนพักแรมในรูปแบบ Home stay ในบ้านชาวเขาแต่ละเผ่าได้อีกด้วย โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ฯ ดอยผ้าห่มปก ตั้งอยู่บริเวณตำบลแม่สาว อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่

สำหรับในปี 2551 ระหว่างเดือนพฤษภาคม - กันยายน อุทยานแห่งชาติปิดการท่องเที่ยวโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่เป็นการชั่วคราว เนื่องจากฝนตกชุก การสัญจรลำบากและอาจเกิดอันตรายได้

• ดอยผ้าห่มปก 

เป็นดอยที่สูงอันดับ 2 ของประเทศไทย ด้วยความสูงประมาณ 2,285 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง บนยอดดอยสูงสุดเป็นทุ่งโล่งอันเกิดจากสภาพธรณีวิทยาที่มีชั้นดินตื้น ชั้นหินเป็นหินแกรนิต ประกอบกับอากาศมีลมกรรโชกแรงตลอดทั้งปี จากยอดดอยจะเห็นทิวทัศน์ที่สวยงาม เช่น ทะเลหมอก และถนนบนสันเขา ขนานกับชายแดนไทย-พม่า ซึ่งถือเป็นถนนที่สร้างขึ้นเพื่อความมั่นคงระหว่างประเทศ ส่วนสภาพป่าเป็นป่าต้นน้ำ ป่าดิบเขา ซึ่งมีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่สมดุลและหลากหลายทางชีวภาพ ดังเช่นจะพบพันธุ์พืช สัตว์ป่าหายากและที่น่าสนใจนานาชนิด อาทิ เทียนหาง บัวทอง ผีเสื้อไกเซอร์อิมพิเรียล ผีเสื้อมรกตผ้าห่มปก ผีเสื้อหางติ่งแววเลือน ผีเสื้อหางดาบตาลไหม้ นกปรอดหัวโขนก้นเหลือง และนกปีกแพรสีม่วง เป็นต้น ในฤดูหนาวมีนกอพยพมาอาศัย เช่น นกเดินดงคอแดง นกเดินดงดำปีกเทา นกเดินดงสีน้ำตาลแดง ฯลฯ เส้นทางขึ้นดอยผ้าห่มปกมี 3 เส้นทาง ได้แก่ ทางกิ่วลม ทางปางมงคล และทางหน่วยจัดการต้นน้ำแม่สาว ผู้สนใจต้องติดต่อเจ้าหน้าที่นำทางที่ที่ทำการอุทยานแห่งชาติ

• ถ้ำห้วยบอน 

เป็นถ้ำขนาดใหญ่ มีหินงอกหินย้อยที่สวยงามมาก มีความลึกจากปากถ้ำหนึ่งถึงอีกปากถ้ำหนึ่งประมาณ 324 เมตร กว้างประมาณ 20-30 เมตร ภายในถ้ำไม่มีจุดอันตรายต่อผู้เข้าชม ประมาณกลางถ้ำจะพบโถงถ้ำใหญ่ซึ่งจุคนได้ประมาณ 40-50 คน สภาพถ้ำเต็มไปด้วยเสาหินและหินงอกหินย้อยขนาดต่างๆ และบริเวณใกล้เคียงมีถ้ำเล็กถ้ำน้อยประมาณ 10 ถ้ำ อยู่ห่างจากอำเภอฝางประมาณ 12 กิโลเมตร สามารถเดินทางโดยทางเท้าจากบ่อน้ำร้อนระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร

• น้ำตกตาดหมอก 

ตั้งอยู่ห่างจาก อำเภอแม่อายประมาณ 4 กิโลเมตร อยู่ติดกับถนนลาดยาง ลักษณะที่น้ำตกลงมาเหมือนใยแก้ว ละอองน้ำกระจายอยู่ทั่วแผ่นผาคล้ายหมอก มีน้ำไหลตลอดทั้งปี

• น้ำตกตาดเหมย 

ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอแม่อายประมาณ 4 กิโลเมตร อยู่ติดกับถนนลาดยาง ลักษณะที่น้ำตกลงมากระจายทั่วแผ่นผาคล้ายหมอก

• น้ำตกนามะอื้น 

อยู่บริเวณกลางป่าทึบในตำบลแม่สาว อำเภอแม่อาย เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีทั้งหมด 3 ชั้นใหญ่ๆ มีน้ำไหลตลอดปี

• น้ำตกปู่หมื่น 

น้ำตกปู่หมื่น เป็นน้ำตกที่มีลักษณะการไหลของสายน้ำกระจายผ่านแผ่นผา 2 ชั้น ด้วยความสูงกว่า 10 เมตร

• น้ำตกโป่งน้ำดัง 

เป็นน้ำตกหินปูนขนาดเล็กที่สวยงามมีการไหลของน้ำที่สม่ำเสมอ ชั้นบนสุดมีความสูงกว่า 10 เมตร บริเวณน้ำตกมีถ้ำขนาดเล็กๆ พอให้คนเข้าไปนั่งเล่นได้ 3-4 คน เพดานถ้ำมีน้ำหยดตลอดเวลาและเกิดเป็นหินงอกเล็กๆ ไปทั่ว ตั้งอยู่บริเวณเดียวกับหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ มฝ.3 (น้ำตกโป่งน้ำดัง) บ้านแม่สูนน้อย ตำบลแม่สูน อำเภอฝาง ต้องเดินตามเส้นทางเดินป่าไปสู่น้ำตก ระยะทางไป-กลับ ประมาณ 1.5 กิโลเมตร ระหว่างทางผ่านป่าดิบแล้งที่ร่มครึ้มด้วยไม้ใหญ่ บางช่วงต้องเดินข้ามลำธารที่มีน้ำใสไหลเย็น

• น้ำตกห้วยเฮี้ยน 

อยู่ทางตอนเหนือของลำห้วยเฮี้ยน ห่างจากถ้ำห้วยบอน ประมาณ 3 กิโลเมตร เป็นน้ำตกใหญ่มีประมาณ 3 ชั้น ชั้นที่สวยงามที่สุดมีความสูงกว่า 15 เมตร มีน้ำไหลตลอดปี

• ห้วยแม่ใจ 

เป็นลำห้วยที่มีน้ำไหลตลอดปี น้ำใสสะอาด เหมาะสำหรับเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจอยู่ห่างจากบ่อน้ำร้อนประมาณ 300 เมตร นำแม่ใจเป็นแหล่งนำที่ไหลหล่อเลี้ยงชาวบ้านอำเภอฝาง ใช้ในด้านการเกษตร

ด้านวัฒนธรรมและประเพณี

• ชมพิธีกินวอ 

พิธีกินวอ ชุมชนชาวไทยภูเขาเผ่ามูเซอร์ จะประกอบพิธีในช่วงเทศกาลส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ หรือในช่วงเทศกาลสงกรานต์ โดยจะมีพิธีการเลี้ยงสุรา – อาหารและมีอาหารสำคัญที่ทุกบ้านจะต้องทำไว้กินหรือไว้ใช้ประกอบพิธีรดน้ำดำหัวขอพร และในงานพิธีฉลองจะมีการเต้นรำตามพิธี เรียกว่า “ การเต้นจะคึ ” โดยท่าเต้นจะประยุกต์มาจากวิธีชีวิตในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม

• ชมพิธีมอเล่เว 

พิธีมอเล่เว หรือพิธีบวชป่า เป็นพิธีของชุมชนชาวไทยภูเขาเผ่าอาข่าจะประกอบพิธีขึ้นในช่วงต้นฤดูฝน ซึ่งจะเป็นการเลี้ยงขอบคุณผีป่าที่ช่วยปกป้องคุ้มครอง ในพิธีจะมีการแห่เครื่องเซ่นไหว้โดยทุกครอบครัวจะต้องจัดเตรียม เช่น ดอกไม้ ธูป เทียน ข้าสารและไก่สด 1 ตัว ออกจากหมู่บ้านไปยังสถานที่ประกอบพิธีหรือบริเวณที่จะทำการบวชป่า ซึ่งในพิธีจะมีการเชือดไก่สดแล้วใช้เลือดไก่และข้าวสารโปรยรอบบริเวณที่ทำพิธี

 
 ด้านศึกษาธรรมชาติ
     

• เส้นทางศึกษาธรรมชาติธรรมชาติดอยผ้าห่มปก 

เส้นทางศึกษาธรรมชาติธรรมชาติดอยผ้าห่มปก เป็นเส้นทางเดินเท้าที่จัดสร้างขึ้นเพื่อสื่อให้เห็นถึงสภาพป่าดิบเขาและความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ป่าดิบเขา รวมถึงความสัมพันธ์ของสิ่งแวดล้อมต่างๆ โดยจุดเริ่มต้นของเส้นทางจะอยู่บริเวณด้านข้างลานกางเต็นท์กิ่วลมและไปสิ้นสุดยังบริเวณยอดดอยผ้าห่มปก ด้วยระยะทาง 5 กิโลเมตร ใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง นักท่องเที่ยวนิยมใช้เส้นทางนี้ในการเดินขึ้นสู่ยอดดอย เนื่องจากเป็นเส้นทางที่เดินสะดวกไม่ชันจนเกินไปและมีความหลากหลายของพืชพรรณ จากบริเวณยอดดอยผ้าห่มปกเดินย้อนลงไปทางทิศเหนือไปสิ้นสุดยังหน่วยจัดการต้นน้ำดอยผาหลวง (A-FRAME) บริเวณน้ำตกแม่แฮง ด้วยระยะทางประมาณ 8 กิโลเมตร ใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง เส้นทางสาย A-FRAME นี้ เป็นเส้นทางที่เป็นที่นิยมของนักดูนกอีกด้วย

• เส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกโป่งน้ำดัง 

เส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกโป่งน้ำดัง เป็นเส้นทางเดินเท้าที่จัดสร้างขึ้นเพื่อสื่อให้เห็นถึงความหลากหลายทางชีวภาพของสภาพป่าริมลำธาร รวมถึงความสัมพันธ์ของสิ่งแวดล้อมต่างๆ ภายในป่าชนิดนี้ โดยจุดเริ่มต้นของเส้นทางจะอยู่บริเวณด้านข้างที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติแม่ฝางที่ มฝ. 3 และไปสิ้นสุดยังบริเวณลานน้ำตกโป่งน้ำดัง ด้วยระยะทางประมาณ 700 เมตร ใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 30 – 45 นาที

• เส้นทางศึกษาธรรมชาติโป่งน้ำร้อน 

เส้นทางเดินเท้าศึกษาธรรมชาติโป่งน้ำร้อน เป็นเส้นทางเดินเท้าที่จัดสร้างขึ้นเพื่อสื่อให้เห็นถึงความหลากหลายทางชีวภาพในป่าเบญจพรรณ รวมถึงความสัมพันธ์ของสิ่งแวดล้อมต่างๆ ภายในป่าชนิดนี้ โดยจุดเริ่มต้นของเส้นทางจะอยู่บริเวณด้านข้างที่ทำการอุทยานแห่งชาติ และไปสิ้นสุดยังลานบ่อน้ำพุร้อน ด้วยระยะทาง 1,700 เมตร ใช้ระยะเวลาในการเดินทางประมาณ 1 – 2 ชั่วโมง