''สายกินห้ามพลาด-เกาะล้านฟินเฟ่อ''

ในอดีต เกาะล้านมีประชากรอาศัยสืบต่อ ๆ กันมาหลายชั่วอายุคน มีอาชีพเกษตรกรรมทำไร่ ทำสวน และประมง ดังหลักฐานคือ ต้นมะพร้าวอายุกว่าร้อยปี และชื่อของสถานที่เรียกต่าง ๆ บนเกาะล้าน เช่น ท่าบรรทุก ท่าไร่ ท่าตลิ่งชัน เป็นที่ใช้ขนผลผลิตลงเรือไปขายที่ฝั่ง เกาะล้านเคยมีฐานะเป็นตำบลเกาะล้านมี 2 หมู่บ้าน เคยมีกำนันมาแล้วถึง 4 คน มีวัด และโรงเรียน

   ชาวเกาะล้านมีฐานะดีมีทรัพย์สิน เงิน ทองมาก จึงเคยมีโจรสลัดขึ้นปล้นบนเกาะ ได้ทรัพย์สินไปเป็นจำนวนมาก อีกทั้งยังเคยเกิดโรคอหิวาระบาด ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ความที่เกาะล้านอยู่ห่างจากชายฝั่งมากการคมนาคมไม่สะดวก ทางราชการดูแลไม่ทั่วถึง ตำบลเกาะล้านจึงถูกยุบลงพร้อม ๆ กับตำบลเขาไม้แก้ว และตำบลตะเคียนเตี้ย เกาะล้านจึงเหลือเพียงหมู่บ้านเดียว และไปขึ้นรวมกับตำบลนาเกลือนับแต่นั้นมา มีผู้ใหญ่บ้านมาอีก 3 คน ก่อนที่เกาะล้านและตำบลนาเกลือจะขึ้นอยู่ในความปกครองของเมืองพัทยา โดยรับโอนมาจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดชลบุรีเมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521 เป็นต้นมา

เกาะล้าน ตั้งอยู่เลขที่ 222 หมู่ 7 ตำบลนาเกลือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี อยู่ทางทิศตะวันตกของเมืองพัทยา จากชายหาดเมืองพัทยาจะสามารถมองเห็น เกาะล้านได้ชัดเจน เพราะอยู่ห่างจากฝั่งออกไปเพียง ประมาณ 7.5 กิโลเมตร การเดินทางโดยทางเรือเร็ว ใช้เวลาเดินทางประมาณ 15 นาที และเรือโดยสารประมาณ 40 นาที หมู่เกาะล้านแต่เดิม เป็นที่รู้จักในหมู่นักท่องเที่ยวต่างชาติ ในนามว่า “ หมู่เกาะปะการัง ” (Coral Islands) เพราะอุดมไปด้วยปะการังนานาชนิด เป็นแหล่งปะการังที่สมบูรณ์แห่งหนึ่ง ของประเทศและใกล้กรุงเทพฯ มากที่สุด โดยมีเกาะครกและเกาะสากเป็นบริวาร 

เกาะล้านตั้งอยู่บริเวณเส้นรุ้งที่ 12 56’ เหนือ และเส้นแวงที่ 100 47’ ตะวันออก ส่วนที่ยาวที่สุดประมาณ 4.65 กม. กว้างประมาณ 2.15 กม. รูปทรงเป็นห้าเหลี่ยมด้านไม่เท่า สภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาประมาณร้อยละ 90 ของพื้นที่ มีสภาพป่าค่อนข้างอุดมสมบูรณ์พืชพรรณที่ขึ้นอยู่มีความหลากหลายของชีวภาพของป่าเบญจพรรณ และสมุนไพรหายาก ด้านสัตว์ป่า พบกระรอกเผือก ที่เป็นสัตว์ป่าที่หายากอาศัยอยู่จำนวนมาก
เกาะล้านมีสภาพทั่วไปและแหล่งท่องเที่ยวหาดทรายที่นักท่องเที่ยวนิยมเที่ยวหลายแห่งดังนี้
1. หาดตาแหวน อยู่ทางตอนเหนือของเกาะ เป็นหาดทรายยาวประมาณ 750 เมตร ความงามทางธรรมชาติมาก เพราะมีหาดทรายที่ขาวสะอาดและน้ำทะเลใสเป็นสีคราม ปลายหาดทั้งสองด้านยังมีแนวปะการังในระดับน้ำตื้นที่มีสีสันสวยงาม
2. หาดเทียน เป็นหาดที่สวยงามแห่งที่สองมีความยาวของหาดประมาณ 500 เมตร อยู่ทางทิศตะวันตกของเกาะ หาดทรายแห่งนี้มีความสวยงามไม่แพ้หาดตาแหวน แต่เนื่องจากมีขนาดเล็กกว่าจึงมีผู้นิยมไปท่องเที่ยวพักผ่อนน้อย 
3. หาดแสม อยู่ทางทิดตะวันตกเฉียงใต้ของเกาะล้าน เป็นหาดขนาดเล็กความยาวของหาดประมาณ 300 เมตร มีโขดหินและพื้นที่ป่าไม้ด้านขวาค่อนข้างสมบูรณ์มีความสวยงามเงียบสงบ เหมาะสำหรับการพักผ่อนและการเล่นน้ำ มีน้ำทะเลและหาดทรายสะอาด ยังเป็นที่ตั้งสำนักงานป่าไม้ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวและรีสอร์ท ตลอดจนพื้นที่สำหรับกางเต้นท์ แค็มปิ้ง เพื่อบรรยากาศแบบธรรมชาติ
4. หาดนวล อยู่ทางตอนใต้ของเกาะล้าน เป็นหาดขนาดเล็กยาวประมาณ 250 เมตร เป็นพื้นที่มีกรรมสิทธิ์ของเอกชน สภาพสิ่งแวดล้อมชายหาดเป็นปะการังอยู่ในสภาพสมบูรณ์ เนื่องจากไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวนิยมมาเที่ยวมากนัก หาดจึงเงียบสงบ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการความเป็นส่วนตัว
พื้นที่เกาะล้านยังมีหาดที่มีความสวยงามและทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์อีกหลายแห่ง เช่นหาดตายาย หาดแหลมหัวโขน หาดตาพัน ส่วนพื้นที่อื่นในเกาะล้านเป็นภูเขาและป่าไม้ ด้านตะวันออกเป็นชุมชมเกาะล้านที่ยังมีสภาพไม่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมากนัก นอกจากหาดทรายชายทะเลแล้ว พื้นที่บนเกาะซึ่งส่วนใหญ่เป็นภูเขาปกคลุมด้วยพืชพันธุ์ไม้ที่เขียวชะอุ่มตลอดทั้งปีซึ่งนับว่ายังคงความเป็นธรรมชาติดั้งเดิมไว้ได้มาก ดังนั้เกาะล้านจึงเป็นจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวที่ต้องการความเป็นธรรมชาติ

ด้านสังคม

  ข้อมูลประชากรในเกาะล้าน ณ วันที่ 30 ก.ย. 2547 มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 2,401 คน เป็นเพศชาย 1,212 คน เป็นเพศหญิง 1,189 คน มีจำนวนครัวเรือน 489 ครัวเรือน จากตัวเลขที่ปรากฎชี้ให้เห็นว่า เกาะล้านมีประชากรไม่หนาแน่น แต่ข้อเท็จจริงแล้วประชากรในเกาะล้านอาศัยอยู่หนาแน่น เนื่องจากเกาะล้านเป็นแหล่งท่องเที่ยว มีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว และมีการอพยพแรงงานจากถิ่นอื่นเข้ามา จึงมีประชากรแฝงมากกว่าจำนวนความเป็นจริง 3- 4 เท่า โดยมิได้มีการแจ้งย้ายเข้ามาตามกฎหมายทะเบียนราษฎร์

ด้านเศรษฐกิจ

  เกาะล้านมีการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานและการบริการท่องเที่ยวเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวโดยการสร้างแหล่งท่องเที่ยว ร้านค้า ร้านอาหาร และร้านขายของที่ระลึกไว้คอยบริการเรือชมประการัง และเรือสกูตเตอร์ สิ่งอำนวยความสะดวกทางการท่องเที่ยวจะสร้างบริเวณริมหาดมีทั้งที่สร้างขึ้นอย่างถาวรและเป็นพิงพักชั่วคราว ที่พักจะเป็นรีสอร์ท และบังกะโลที่มีอยู่ไม่มากนัก สิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อบริการนักท่องเที่ยวมีเกือบทุกหาด แต่จะมีมากคือ หาดตาแหวน กับหาดเทียน โดยมีร้านอาหารและเครื่องดื่มที่เป็นลักษณะโรงเรือนชั่วคราว ร้านขายของที่ระลึกกึ่งถาวรไม่มีมาตรฐาน บริการเรือเช่าชมปะการังเป็นเรือท้องกระจก เพื่อให้นักท่องเที่ยวนั่งชมปะการัง มีบริการให้เช่า บริการเช่าเรือสกูตเตอร์ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ขับขี่เพื่อความสนุกสนานและออกกำลังกายมีบริการให้เช่า

ด้านสาธารณสุข

  การดูแลทางด้านสาธารณสุขนั้น สำนักงานเมืองพัทยา สาขาเกาะล้านมุ่งที่จะพัฒนาและส่งเสริมให้ประชาชนเกาะล้านมีคุณภาพชีวิต
ที่ดี  มีสภาพแวดล้อมที่ดี ชายหาดสะอาดเรียบร้อย ไม่มีขยะมูลฝอยและสิ่งปฎิกูล ปราศจากโรคระบาด โรคติดต่อ และจัดระเบียบชายหาดทางด้านการกางร่ม – เตียง ของหาดแสม และชายหาดอื่นๆ เพื่อให้ประชากรมีสุขภาพดี และเป็นเขตปลอดโรคสุนัขบ้า

ด้านการศึกษา

  เกาะล้านมีโรงเรียนเมืองพัทยา10 (บ้านเกาะล้าน) และส่งเสริมสนับสนุนการศึกษา การกีฬา การจัดฝึกอบรมเยาวชนเพื่อห่างไกลยาเสพติด

ด้านศาสนาวัฒนธรรม

  ประชาชนเกาะล้านส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ มีวัด 1 แห่ง ศาลเจ้า 3 แห่ง สำนักสงฆ์ 1 แห่ง